Κείμενο: Άννα Ρούτση στο elculture.gr
Το Σινέ Δεξαμενή είναι ένα από τα αγαπημένα κινηματογραφικά στέκια του καλοκαιριού. Ανάμεσα στην πλατεία με την παιδική χαρά της Δεξαμενής του Λυκαβηττού και κάτω από το ομώνυμο καφέ, με το παραδοσιακό αγιόκλημα, την καντίνα και τα κλασικά καρεκλοκαθίσματα. Η ιστορία του όμως δεν μας είναι πολύ γνωστή.
Όπως ότι η Δεξαμενή ανήκει στην ΕΥΔΑΠ και τη διαχειρίζεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος εργαζομένων της ή ότι έδινε νερό στην Αθήνα μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Ότι το καφενείο της υπήρξε στέκι ποιητών και λογοτεχνών των αρχών του 20ού αιώνα, όπως ο Σουρής, ο Παπαδιαμάντης ο Βάρναλης, ο Καζαντζάκης, ή αργότερα ο Οδυσσέας Ελύτης, ο αδριάντας του οποίου στήθηκε στην πλατεία το 1997.
Στο καφενείο της Δεξαμενής έχουν τραβηχτεί από τον Παύλο Νιρβάνα οι δύο μοναδικές γνωστές φωτογραφίες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Κατασκευασμένη τον 2ο μ.Χ. αι επί αυτοκρατορίας του Αδριανού, η Δεξαμενή αποθήκευε το νερό που έφτανε μέσω του συστήματος υδροδότησης στην πόλη. Το σύστημα εγκαταλείφθηκε επί τουρκοκρατίας και επαναλειτούργησε το 1840. Πλάι στην Αδριάνειο Δεξαμενή κατασκευάστηκε και μια νέα για τις ανάγκες ύδρευσης του κέντρου της Αθήνας. Γύρω στην πλατεία, στις αρχές του 20ού αιώνα, υπήρχαν βοσκοί και γαλατάδες, εξ ου και το όνομα «Κατσικάδικα».
Το 1905 οι πρωτοπόροι κινηματογραφιστές αδερφοί Ψυχούλη από το Βόλο, άνοιξαν το θερινό κινηματογράφο «Δεξαμενή», όπου οι παραστάσεις εναλλάσσονταν με Καραγκιόζη. Πολλές δεκαετίες αργότερα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος της ΕΥΔΑΠ μετατρέπει την ταράτσα της Δεξαμενής σε θερινό σινεμά, ένα αστικό πείραμα σε ανύποπτο χρόνο που πέτυχε και παραμένει αγαπητό ως σήμερα.
Σ’ αυτό το χώρο γνώρισα την Πρόεδρο του Συλλόγου, Όλγα Τσιμιδάκη, που μου εξήγησε: «Το 1983 ιδρύθηκε ο Πολιτιστικός σύλλογος ΕΥΔΑΠ από δύο ρομαντικούς και γνήσιους οραματιστές, τους Χρήστο Αγγελόπουλο και Χρήστο Ηλιόπουλο. Ήταν τότε τα χρόνια της γενικότερης αλλαγής. Δύο χρόνια μετά, η ΕΥΔΑΠ παραχώρησε την ταράτσα της δεξαμενής στο Σύλλογο. Από μια κουβέντα με τον Χρήστο Αγγελόπουλο εμπνεύστηκα ώστε ν’ ασχοληθώ μ’ αυτά. Μου διηγιόταν πώς κουβαλούσαν υλικά για να πλέξουν τα καθίσματα του σινεμά, πώς έψαχναν τις ταινίες. Είχαν περάσει τριάντα χρόνια από τότε κι έβλεπα έναν συνταξιούχο με το ίδιο πάθος να λάμπει στα μάτια του. Νομίζω ότι η Δεξαμενή λειτουργεί ακόμα με έναν κάποιο ρομαντισμό». Την επιλογή των ταινιών αναλαμβάνει επιτροπή από εργαζομένους της ΕΥΔΑΠ. Αυτή αποφασίζει από το ποιες ταινίες θα προβληθούν, μέχρι τι θα φορούν οι εργαζόμενοι. «Το κριτήριο της επιλογής είναι η ποιότητα των ταινιών, είτε είναι εμπορικές και blockbusters ή όχι. Ο ευρωπαϊκός κινηματόγραφος έχει την τιμητική του εκεί, ειδικά σε αφιερώματα».
Η Όλγα είναι δυο χρόνια Πρόεδρος του Συλλόγου, άρα και της Δεξαμενής: «Την πρώτη χρονιά που ανέλαβα ήταν κάπως μουδιασμένα, ήταν το καλοκαίρι του δημοψηφίσματος και των capital controls. Πέρυσι πήγαμε πολύ καλά, συνεργαστήκαμε με το ραδιοφωνικό σταθμό Δίεση, με το Athens Open Air film festival, κάναμε θεματικά αφιερώματα και μεταμεσονύχτιες προβολές Χίτσκοκ, φιλοξενήσαμε ομιλίες και εκδηλώσεις ή προβολή ντοκιμαντέρ, όπως το «Τhis is not a coup», όπου μίλησε ο Άρης Χατζηστεφάνου. Το στοίχημά μας είναι να διευρύνουμε το κοινό, γι’ αυτό απευθυνθήκαμε μεταξύ άλλων και σε ξενοδοχεία κι έτσι έχουμε και τουρίστες. Παλιότερα έρχονταν μόνο οι μεγαλύτεροι άνθρωποι, περίοικοι του Κολωνακίου, τώρα είναι πιο νέοι, πιο κοινωνικά δραστήριοι ή πολιτικοποιημένοι».
Το Σινέ Δεξαμενή είναι σταθερό σημείο αναφοράς σε μια πλατεία, η χρήση της οποίας πέρασε από πολλά. «Έχουμε τα νέα ψηφιακά μηχανήματα και ηλεκτρονικό εισιτήριο, αλλά παραμένει το γιασεμί, 0 βασιλικός και το κλασικό κυλικείο. Και βέβαια το τραπεζάκι της ταμίας, ένα παλιό ξύλινο έπιπλο του ‘30 που είχε βρεθεί σε μια αποθήκη! Υπάρχουν καθημερινά τρεις υπάλληλοι και δύο εκπρόσωποι του Συλλόγου. Οι “παλιοί” μας έμαθαν πώς δουλεύουν τα μηχανήματα, πώς επιδιορθώνονται διάφορες βλάβες ή πώς λειτουργεί η καντίνα. Δούλεψαν με πάθος και όραμα και το πέτυχαν και οι επόμενοι παρασύρθηκαν από αυτούς!».
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει πολιτιστικές δράσεις, αθλητικές, κοινωνικές και έχει συνεργασίες με θέατρα και άλλες ομάδες. «Έχουμε μια καταπληκτική θεατρική ομάδα, συνεργαζόμαστε τα τελευταία χρόνια με τον σκηνοθέτη Δημήτρη Δεγαΐτη. Παίζουμε Φαύστα του Μποστ ή μονόπρακτα του Μπρεχτ. Είναι ωραίο να βλέπεις κατά τ’ άλλα λιγομίλητους ή βλοσυρούς συναδέλφους να μεταμορφώνονται στη σκηνή. Την τελευταία διετία βγήκαμε και παραέξω, συνεργαστήκαμε με εργαζομένους σε άλλους οργανισμούς, όπως με την ψυχοθεραπευτική θεατρική ομάδα Anima Vita. Γενικά, προωθούμε ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες που πέφτουν στην αντίληψή μας. Προτείνουμε στα μέλη μας εκθέσεις, δράσεις, ομάδες πολιτών για συμμετοχή. Οι δε θεατρικές παραστάσεις για τις οποίες έχουμε μειωμένες τιμές όχι μόνο για τα μέλη μας, είναι αγαπητές. Στα τελευταία δυο χρόνια πήγαν στο θέατρο δυόμιση χιλιάδες άτομα».
Από μια παρέα ανθρώπων που δεν τα παράτησαν ποτέ δημιουργήθηκε και η Δεξαμενή, λέει η Όλγα. «Είναι ελπιδοφόρο στην εποχή μας να μαζεύονται άνθρωποι διαφορετικών αντιλήψεων και ιδεολογιών, λειτουργώντας σ’ ένα περιβάλλον ουδέτερο παρά τις διαφωνίες. Κι εγώ έμαθα από άτομα με εντελώς διαφορετική ιδεολογία από μένα και τελικά έκανα πολύ καλές φιλίες. Ο πολιτισμός δεν έχει να κάνει με τα πολιτικά μας πιστεύω, αλλά με το ύφος που θέλουμε να έχει ο σύλλογος. Μακάρι να λειτουργούσε έτσι και το συνδικαλιστικό κίνημα! Κι εγώ το θεωρούσα ουτοπία, αλλά κατάλαβα ότι το κλειδί είναι να σχηματίζεις τη δική σου άποψη κι όχι αυτή που σου λένε και να μιλάς με όλους ανοικτά και χωρίς στεγανά. Τότε το μεγαλύτερο όνειρο μπορεί να γίνει πραγματικότητα!».
Ποια είναι όμως τα όνειρα για το κοντινό μέλλον; «Έχουν τεθεί οι βάσεις και τώρα είναι η ώρα να δώσει ο Σύλλογος το στίγμα του. Για παράδειγμα, να αλλάξει το καταστατικό μας, να πάρουμε πιστοποίηση και να μπορούμε να παίρνουμε χορηγίες κι επιδοτούμενα προγράμματα, να κάνουμε συνεργασίες με ΟΤΑ, με την Περιφέρεια για ΕΣΠΑ κλπ. Να είμαστε εταίροι. Να μπορέσουμε να πάρουμε έναν μεγαλύτερο χώρο, γιατί η στέγη μας δεν επαρκεί για πρόβες, δραστηριότητες κι εκδηλώσεις – θα μπορούσαμε π.χ. να εκθέσουμε το φωτογραφικό υλικό από τα αρχεία των εργαζομένων που έχουμε συγκεντρώσει. Και μακάρι, από τα 1.400 περίπου μέλη που είμαστε τώρα, να μπουν όλοι οι εργαζόμενοι, περίπου 2.350, να αγκαλιάσουν τις προσπάθειες περισσότεροι. Νομίζω ότι κάνοντας κάτι καλό θα σωθούμε. Αν είσαι ενεργός και κάνεις πράγματα, δεν χάνεσαι ποτέ!..».
