Η Επιτροπή Γραμμάτων και Τεχνών του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ, διοργανώνει επίσκεψη και ξενάγηση (επιδοτούμενη από το Πολιτιστικό) στο Αρχαιολογικό μουσείο και στον Αρχαιολογικό χώρο της Ερέτριας το ΣΑΒΒΑΤΟ 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025, με το εξής πρόγραμμα:
- Συνάντηση 8:15 το πρωί στη αρχή της οδού Φιλελλήνων και αναχώρηση 8:30 π.μ. από Σύνταγμα
- Στάση για καφέ στην Ερέτρια
- Ξενάγηση στο μουσείο και τον γειτονικό αρχαιολογικό χώρο
- Φαγητό και βόλτα το μεσημέρι στο λιμανάκι της Αμαρύνθου
- Αναχώρηση από την Αμάρυνθο το απόγευμα: 18:00
Κόστος μεταφοράς: 15€
Η είσοδος στο αρχαιολογικό μουσείο 3€ για ενήλικες (για παιδιά και φοιτητές έως 25 ετών δωρεάν), δεν περιλαμβάνεται στο ανωτέρω κόστος.
Δηλώσεις συμμετοχής με ταυτόχρονη καταβολή της συμμετοχής έως την 3/4/2025 στις συναδέλφους:
- Όλγα Αντωνάτου Λαοδικείας 210.749.5213, 6977092031
- Θεοδώρα Θεοδώση Περισσός 210.214.4100
Θα τηρηθεί αυστηρά σειρά προτεραιότητας.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΩΝ
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΧΩΡΟ
Αρχαιολογικό Μουσείο Ερέτριας
Το μουσείο ιδρύθηκε το 1960, αλλά διευρύνθηκε μεταξύ 1961 και 1962. Υπέστη περαιτέρω ανακαίνιση και επέκταση μεταξύ 1987 και 1991 από την 11η Εφορεία Αρχαιοτήτων της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας σε συνεργασία με την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα.
Το μουσείο, το οποίο βρίσκεται δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο της Ερέτριας,[2] περιέχειπολιτ αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν στην Ξερόπολη, στο νεκροταφείο Σκούμπρη, στα Παλαιά Περιβόλια και στην Τούμπα στο Λευκαντί, στην Παλιοχώρα και στο λόφο Γεράκι στην Αμάρυνθο, καθώς και στην Ερέτρια και τη Μαγούλα.[1] Πολλά αντικείμενα που βρέθηκαν στην Ερέτρια εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα και στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
Αξιοσημείωτος είναι ο κένταυρος από τερακότα από το Λευκαντί, που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 10ου αιώνα π.Χ. Το ειδώλιο ανακαλύφθηκε σπασμένο σε δύο μέρη, καθένα από τα οποία είχε τοποθετηθεί σε διαφορετικό τάφο.[1] Στο Λευκαντί βρέθηκε επίσης ένα ευθύγραμμο μυκηναϊκό αλάβαστρο με τρεις λαβές, που χρονολογείται στον 12ο αιώνα π.Χ. Η διακόσμηση είναι σε λευκή ματ βαφή σε σκούρα επιφάνεια, και ο ώμος και το σώμα καλύπτονται από τις μορφές ενός γρύπα, ενός ζαρκαδιού και ενός ελαφιού.
Το μουσείο διαθέτει μελανόμορφο επίνητρον από την Αμάρυνθο, το οποίο χρονολογείται στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. Ο ταφικός αμφορέας, που απεικονίζει γεωμετρικά σχέδια και πτηνά, περιείχε τα οστά ενός παιδιού και είναι προϊόν τοπικού ευβοϊκού εργαστηρίου της γεωμετρικής περιόδου, που χρονολογείται στον 8ο αιώνα π.Χ.[1] Υπάρχουν επίσης πολλοί άλλοι αμφορείς και αγγεία, συμπεριλαμβανομένου ενός ταφικού αμφορέα από την παράκτια νεκρόπολη της Ερέτριας που χρονολογείται το 560 π.Χ., ο οποίος απεικονίζει τη μάχη μεταξύ Ηρακλή και Κενταύρων στο μπροστινό μέρος και την Πότνια θηρών (Ερωμένη των Ζώων) στο πίσω μέρος, και έναν Αμφορέα των Παναθηναίων, που χρονολογείται γύρω στο 363-362 π.Χ.[1] Η μπροστινή όψη του αμφορέα απεικονίζει την ένοπλη θεά Αθηνά, ενώ στην πίσω πλευρά εμφανίζεται μια σκηνή από τον αγώνα των Παναθηναίων για τον οποίο το αγγείο ήταν το έπαθλο.[1] Επίσης βρίσκεται το Γοργόνειον από τερακότα του 4ου αιώνα π.Χ., που ανήκε στη διακόσμηση της Οικίας με τα Ψηφιδωτά στην Ερέτρια.
Η ανασκαφή στην Ερέτρια έφερε στο φως μερικά αξιόλογα γλυπτά που εκτίθενται στο μουσείο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το δυτικό αέτωμα του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα Δαφνηφόρου, που απεικονίζουν μια Αμαζονομαχία.[3] Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι το γλυπτό που αναπαριστά τον Θησέα και την Αντιόπη, που πιστεύεται ότι κατασκευάστηκε από τον διάσημο Αθηναίο γλύπτη Αντήνορα τον 6ο αιώνα π.Χ.
Το μουσείο περιέχει επίσης θραύσματα από αρχαϊκούς ανάγλυφους πίθους, διακοσμημένους με παραστάσεις πτηνών που καταβροχθίζουν σώματα που χρονολογούνται στον 7ο αιώνα π.Χ. και ένα περιδέραιο από χάντρες από φαγιάνς που αναπαριστούν την Ίσιδα και τον Χόρο πιθανώς από την Κύπρο και χρονολογούνται από την Πρωτογεωμετρική περίοδο, 11ος-10ος αιώνας π.Χ.
Αρχαιολογικοί Χώροι Ερέτριας
Αρχαίο Θέατρο
H αρχική κατασκευή ανάγεται στον 5ο π.Χ. αιώνα, ενώ ο 4ος π.Χ. αιώνας θεωρείται περίοδος ακμής. Μετά την καταστροφή του 198 π.Χ. από τους Ρωμαίους ανακατασκευάζεται με πιο ευτελή υλικά. Πρόκειται για το εντυπωσιακότερο μνημείο της αρχαίας πόλης, το οποίο παρουσιάζει ομοιότητες με το θέατρο του Διονύσου στην Αθήνα. Δυστυχώς το μεγαλύτερο τμήμα από τις σειρές των εδωλίων έχει αρπαγεί. Εντυπωσιακά παραμένουν τα λείψανα της σκηνής και κυρίως η θολωτή υπόγεια δίοδος που οδηγούσε στο κέντρο της ορχήστρας. Ανασκάφηκε από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή.
Ναός Απόλλωνα Δαφνηφόρου
Στο χώρο του ιερού σώζονται τα λείψανα διαφόρων φάσεων της λειτουργίας του ναού. Ο πρώτος ναός, εκατόμπεδος αψιδωτός, οικοδομήθηκε τον 8ο π.Χ. αιώνα και είναι σχεδόν σύγχρονος με μικρότερο αψιδωτό κτίσμα, που βρέθηκε κοντά του, το “Δαφνηφορείο”, που συνδέεται με την πρώιμη λατρεία του Απόλλωνα στους Δελφούς. Στις αρχές του 6ου π.Χ. αιώνα οικοδομήθηκε πάνω στο γεωμετρικό, περίπτερος ιωνικός ναός, ενώ στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ. οικοδομήθηκε ναός επίσης περίπτερος με έξι κίονες στις στενές πλευρές και 14 στις μακριές, δωρικού ρυθμού. Ο ναός αυτός καταστράφηκε κατά την περσική εισβολή το 490 π.Χ. Τα λείψανα αυτού του ναού είναι σήμερα ορατά. Επίσης στο χώρο του ιερού αποκαλύφθηκαν και άλλα οικοδομήματα που συνδέονται με τη μακραίωνη άσκηση της λατρείας. Το ιερό του Απόλλωνα ανασκάφηκε μεταξύ των ετών 1899-1910 από τον Κ. Κουρουνιώτη. ΄Ερευνες έγιναν επίσης από την Ι. Κωνσταντίνου και την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή.
“Οικία των Ψηφιδωτών”
Περίλαμπρη οικία η οποία κατασκευάσθηκε το 370 π.Χ. και έμεινε σε λειτουργία έναν περίπου αιώνα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το μωσαϊκό δάπεδό της με παραστάσεις Νηρηίδος σε Ιππόκαμπο, μάχες Αριμασπών και Γρυπών, Σφιγγών και Λεφυτών. Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της οικιακής αρχιτεκτονικής των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Τον 1ο π.Χ. αιώνα στο χώρο της “Οικίας των Ψηφιδωτών” ανηγέρθη ταφικός περίβολος. Ανασκάφηκε στο διάστημα 1975-1980 και αναστηλώθηκε το 1990 από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή υπό την επίβλεψη της Ελληνικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.
Αρχαία Θόλος
Κυκλικό οικοδόμημα που ανεγέρθηκε αρχικά κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., ενώ ακολούθησαν μετασκευές του 4ου και 3ου π.Χ. αιώνα. Διαιρείται η ασβεστολιθική θεμελίωση και η κρηπίδα. Στο κέντρο κυκλικός βόθρος. Το μνημείο ήταν ενταγμένο στην Αγορά της αρχαίας πόλης, τμήμα της οποίας μόνο έχει αποκαλυφθεί. Ανασκάφηκε από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία.
Μακεδονικός τάφος των Ερώτων
Τάφος κατασκευασμένος από πωρόλιθο με καμαρωτή στέγη, που καλυπτόταν από τύμβο. Στο εσωτερικό του θαλάμου του τάφου βρέθηκαν δύο μαρμάρινες σαρκοφάγοι σε σχήμα κλίνης και δύο θρόνοι. Χρονολογείται στον 4ο π.Χ. αιώνα. Είναι γνωστός και ως τάφος των Ερώτων, λόγω των πήλινων Ερωτιδέων που βρέθηκαν στο εσωτερικό. Η ανασκαφή του τάφου έγινε το 1897. Διατηρείται σε καλή κατάσταση, ενώ στερεωτικές επεμβάσεις γίνονται, όταν κρίνεται απαραίτητο υπό την επίβλεψη της τοπικής Εφορείας.
