Η Επιτροπή Γραμμάτων και Τεχνών του Πολιτιστικού Κέντρου Εργαζομένων ΕΥΔΑΠ, διοργανώνει επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο του Ορχομενού Βοιωτίας, την Κυριακή 6 Οκτώβρη 2019, με ξενάγηση.
- Αναχώρηση το πρωί 8.00 π.μ. από το Σύνταγμα, μπροστά στον Άγνωστο Στρατιώτη.
- Φαγητό και καφές : στην Λειβαδιά
- Αποχώρηση : το απόγευμα 17:00
- Κόστος συμμετοχής: 13€ για ενήλικες, 8 € για παιδιά έως 14 ετών.
- Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο δωρεάν.
Δηλώσεις συμμετοχής με ταυτόχρονη καταβολή της συμμετοχής έως την Πέμπτη 3 Οκτώβρη 2019 στους συναδέλφους:
- Βάσω Καρέζου 210.214.4341 ΠΕΡΙΣΣΟΣ
- Μιχάλη Βρούτση 210.749.5792 ΑΘΗΝΑΣ
- Σοφία Ζαβερδινού 210.749.5067 ΛΑΟΔΙΚΕΙΑΣ
- Ευαγγελία Μαύρου 210.214.4795 ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ
Θα τηρηθεί αυστηρά σειρά προτεραιότητας.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Ο Ορχομενός έχει έναν από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Στερεάς Ελλάδας, τον θολωτό τάφο του Μινύου που αποκάλυψε ο Σλίμαν στο τέλος του 19ου αιώνα.
Ο Ορχομενός κατοικείται από τη Νεολιθική περίοδο, στην περιοχή έχουν βρεθεί κυκλικές καλύβες διαμέτρου 2-6 μέτρων, ενώ υπάρχουν και απομεινάρια από αψιδωτά σπίτια της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (2800-1900 π.Χ.).
Κατά την Εποχή του Χαλκού (3η-2η χιλιετία π.Χ.), ο Ορχομενός φημίστηκε ως σπουδαίο κέντρο πολιτισμού. Το ανάκτορο και ο λαμπρός θολωτός τάφος δηλώνουν την ισχύ του στα μυκηναϊκά χρόνια. Ο Ορχομενός αναφέρεται από τον ΄Ομηρο στον «Νηών κατάλογο» επειδή συμμετείχε στην εκστρατεία κατά της Τροίας με 30 πλοία, μαζί με την Ασπληδώνα.
Στα ιστορικά χρόνια ο Ορχομενός ήταν γνωστός ως «η πόλη των Χαρίτων». Το ιερό τους τοποθετείται μάλλον κάτω από το ναό της Παναγίας Σκριπούς. Προς τιμήν τους γίνονταν μουσικοί και ποιητικοί αγώνες, τα Χαριτήσια. Στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, στα αριστερά, μόλις προσπεράσεις το δωμάτιο του φύλακα, υπάρχουν τρίγωνες πλάκες παραταγμένες στη σειρά, οι οποίες τοποθετούνταν σε μεταλλικούς τρίποδες και πάνω τους άναβαν τη φλόγα πριν την έναρξη των αγώνων και, μετά το τέλος τους, χάραζαν σε αυτές τα ονόματα των νικητών. Είναι ένα μοναδικό εύρημα, δίπλα σε σαρκοφάγους των ελληνιστικών χρόνων και μία πέτρα με τον ήλιο της Βεργίνας, το έμβλημα της δυναστείας του Φιλίππου. Όλα έχουν βρεθεί από ντόπιους την ώρα που έσκαβαν με το αλέτρι στο χωράφι τους, όπως και το «τρόπαιο του Σύλλα», ένα μαρμάρινο άγαλμα μεγάλου μεγέθους σε κομμάτια, που διασώθηκε ολόκληρο και αναμένεται να αναστηλωθεί (σε βάση θα είναι παρόμοιου ύψους με το λιοντάρι της Χαιρώνειας). «Ο Σύλλας νίκησε το Μιθριδάτη, σε μία μάχη που έγινε ανάμεσα στον Ορχομενό και το Κάστρο» μας λέει ο φύλακας του αρχαιολογικού χώρου. «Για να γιορτάσει τη μεγάλη νίκη του στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας επί του μιθριδατικού στρατού του Αρχέλαου, ο Ρωμαίος στρατηγός έκανε στη Θήβα γιορτές με μουσικούς και τελετές. Ο Αρχέλαος, ο στρατηγός του Μιθριδάτη, με 80.000 άνδρες, έχοντας κι ενισχύσεις από το Δορύλαο, έναν ακόμη στρατηγό του Μιθριδάτη, κατευθύνθηκε στον Ορχομενό. Εκεί ο Σύλλας αντιπαρατάχθηκε εναντίον του. Στη σκληρή μάχη που ακολούθησε, με το Ρωμαίο στρατηγό να διακινδυνεύει τη ζωή του, οι Ρωμαίοι επικράτησαν». Το 1893 ο A. de Ridder ανέσκαψε το ναό του Ασκληπιού και ρωμαϊκούς τάφους και τα επόμενα χρόνια αποκαλύφθηκαν το μυκηναϊκό ανάκτορο, προϊστορικό νεκροταφείο και το αρχαίο θέατρο, ακριβώς πίσω από το λόφο με το θολωτό τάφο του Μινύου. Το θέατρο οικοδομήθηκε προς το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Διατηρείται το κοίλο με τα εδώλια για τους θεατές, η ορχήστρα και μέρος της σκηνής.
Ο θολωτός τάφος του Μινύου (13ος αι. π.Χ.) είναι ένα από τα λαμπρότερα δείγματα ταφικής αρχιτεκτονικής της μυκηναϊκής περιόδου και συγκρίνεται με το θολωτό τάφο του Ατρέως στις Μυκήνες. Στο πλευρικό δωμάτιο διατηρείται σε άριστη κατάσταση η ανάγλυφη οροφή με σπείρες και φυτικά θέματα. Στο κέντρο της θόλου υπάρχει ορθογώνιο ταφικό μνημείο της ελληνιστικής περιόδου (323 π.Χ.-30 π.Χ.). Το θέατρο οικοδομήθηκε προς το τέλος του 4ου αιώνα π.Χ. Διατηρείται το κοίλο με τα εδώλια για τους θεατές, η ορχήστρα και μέρος της σκηνής. Χρησιμοποιήθηκε μέχρι τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια (4ος αιώνας μ.Χ.). Το Μυκηναϊκό ανάκτορο ανατολικά του θολωτού τάφου (το οποίο καταστράφηκε το 1200 π.Χ.) έχει εν μέρει μόνο αποκαλυφθεί και αποτελείται από τρεις πτέρυγες, διακοσμημένες με πλούσιες τοιχογραφίες. Στο ανατολικό άκρο του όρους Ακοντίου υπάρχουν και τα οχυρωματικά τείχη της ακρόπολης του Ορχομενού που οικοδομήθηκαν στο β’ μισό του 4ου αιώνα π.Χ. –χρειάζεται ποδαρόδρομος για να φτάσεις μέχρι εκεί. 21.5.2017
Η μεγαλύτερη Μυκηναϊκή Ακρόπολη της Ελλάδας κάποτε ήταν νησί. Λεπτομέρεια έξω από την Παναγιά η Σκριπού. Απέναντι ακριβώς από το θέατρο και τον θολωτό τάφο υπάρχει η βυζαντινή εκκλησία, η Μονή Παναγίας Σκριπούς, το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά ναών του τύπου «σταυροειδής μεταβατικός», στον ελλαδικό χώρο, κτίσμα του 9ου αιώνα μ.Χ. Από το αρχικό συνολικό συγκρότημα σήμερα σώζεται μόνο το Καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο. Στην ευρύτερη περιοχή ο περιηγητής Παυσανίας (9, 38, 1) μνημονεύει δύο ιερά των Χαρίτων και του Διονύσου, τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί, αλλά πρέπει κατά πάσα πιθανότητα να βρίσκονταν στη θέση που χτίστηκε η εκκλησία. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν οι ανασκαφικές εργασίες που αποκάλυψαν εξωτερικά – στον περίβολο του ναού – ένα κτίσμα μυκηναϊκής περιόδου. Επίσης, στο εσωτερικό του ναού αποκάλυψαν την ύπαρξη παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού. Στο ναό υπάρχει και κατακόρυφο ηλιακό ρολόι, ίσως το ωραιότερο από όλα τα Βυζαντινά ηλιακά ρολόγια της Ελλάδας, το οποίο τοποθετήθηκε τη χρονολογία κατασκευής του καθολικού, το 874 μ.Χ., και έτσι είναι το αρχαιότερο από όλα τα μεσαιωνικά-βυζαντινά κατακόρυφα ηλιακά ρολόγια της Ελλάδας.
